Kiedy zaczynasz zastanawiać się nad tym, czy Twoje dziecko może mieć problemy z odżywianiem, pojawiają się liczne pytania i obawy. To naturalne – jako rodzic chcesz zapewnić swojemu dziecku jak najlepsze wsparcie i pomoc.
Jak zatem rozpoznać zaburzenia odżywiania u dziecka i w jaki sposób możesz mu pomóc? Na co warto zwrócić szczególną uwagę i kiedy powinna zapalić się w Twojej głowie czerwona lampka?
W poniższym artykule omawiamy szczegółowo temat zaburzeń odżywiania u dzieci, skupiając się na przyczynach zaburzeń odżywiania u najmłodszych oraz tym, w jaki sposób możesz wesprzeć swoje dziecko.
Zapraszamy do lektury!
Czy Twoje dziecko ma niezdrową relację z jedzeniem?
Zaburzenia odżywiania u dzieci mogą przybierać różne formy i niestety nie zawsze są łatwe do zidentyfikowania. Na samym początku warto jest odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań, które mogą pomóc Ci lepiej zidentyfikować to, czy Twoje dziecko może mieć niezdrową relację z jedzeniem:
1. Czy Twoje dziecko drastycznie zmniejszyło lub zwiększyło ilość spożywanego jedzenia?
Twoje dziecko wcześniej chętnie jadło, a teraz rezygnuje z posiłków lub wręcz odwrotnie – spożywa ich znacznie więcej? Może to być pierwszy sygnał do tego, aby przyjrzeć się bliżej zachowaniom swojej pociechy.
2. Czy Twoje dziecko unika jedzenia określonych pokarmów lub napadowo się objada?
Zaburzenia odżywiania często wiążą się z unikaniem określonych pokarmów, takich jak węglowodany czy tłuszcze. Jeśli Twoje dziecko obsesyjne unika pewnych pokarmów może to być pierwszy sygnał do niepokoju. Drugim sygnałem może być niekontrolowane i napadowe objadanie się.
3. Czy Twoje dziecko nadmiernie skupia się na swoim wyglądzie i wadze?
Skoncentrowanie się na wyglądzie i wadze może być jednym z objawów zaburzeń odżywiania. Jeśli Twoje dziecko często rozmawia o chudnięciu, zaczyna liczyć kalorie bądź nieustannie ocenia swoje ciało i zaczyna się porównywać do kolegów bądź koleżanek, warto przyjrzeć się tej kwestii bliżej. To problem, który bardzo często dotyczy dorastających dziewczynek. Przykładowo w Wielkiej Brytanii częstość hospitalizacji z powodu zaburzeń odżywiania dziesięcioletnich dziewczynek wzrosła na przestrzeni ostatniej dekady aż o 146%. Szacuje się również, że w Polsce odchudza się już co czwarte małe dziecko. Należy zatem szybko reagować i odpowiednio wesprzeć swoje dziecko.
4. Czy Twoje dziecko wykazuje oznaki nadmiernej utraty wagi lub niezdrowego przybierania na wadze?
Nagły spadek masy ciała oraz niekontrolowane przybieranie na wadze, zwłaszcza u młodszych dzieci, może być kolejnym niepokojącym objawem problemów żywieniowych u Twojego dziecka.
5. Czy Twoje dziecko unika spożywania posiłków razem z rodziną?
Izolowanie się od rodziny podczas posiłków i jedzenie w samotności może również sugerować zaburzenia odżywiania u dziecka.
6. Czy Twoje dziecko wykazuje nadmiernie zainteresowane zdrowym jedzeniem?
Oczywiście, dbanie o zdrową dietę jest niezwykle ważne, ale nadmierne zainteresowanie tym tematem, włączając w to wykluczanie wielu produktów jako „niezdrowych”, może być dla rodzica kolejnym niepokojącym objawem.
7. Czy Twoje dziecko ma problemy z regulacją emocji i używa jedzenia jako ucieczki od stresu?
Niestety, jedzenie może stanowić również formę ucieczki od problemów emocjonalnych. Jeśli Twoje dziecko używa jedzenia jako regulowania emocji, a posiłek jest formą pocieszenia, warto przyjrzeć się bliżej temu problemowi.
Warto w tym miejscu podkreślić, że zaburzenia odżywiania u dziecka może zdiagnozować wyłącznie lekarz. Co ważne, niektóre z powyższych objawów mogą wskazywać nie tylko na zaburzenia psychiczne, ale również na zaburzenia somatyczne, które mają podłoże medyczne. Dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka i zwrócenie się o pomoc do specjalistów.
Zaburzenia odżywiania to problem, który dotyczy coraz większej liczby dzieci i młodzieży
Niestety statystyki pokazują, że liczba przypadków występowania zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży stale rośnie. Pomimo tego, iż trudno o jednoznaczne dane, informacje pojawiające się w literaturze wskazują, że zaburzenia odżywiania (takie jak anoreksja i bulimia) najczęściej dotyczą osób w wieku nastoletnim, jeszcze przed ukończeniem 18. roku życia. Z pewnością kluczowa jest wczesna interwencja rodzica, która przyczyni się do zmniejszenia nasilenia objawów w przyszłości.
Przyczyny zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży
Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na rozwijanie się zaburzeń odżywiania u najmłodszych. Według lekarzy problem zaburzeń odżywiania u najmłodszych ma najczęściej podłoże psychiczne. Często wiąże się on z niezaspokojonym głodem emocjonalnym, brakiem wsparcia u najbliższych, brakiem akceptacji i niskim poczuciem własnej wartości u dziecka. Nie bez znaczenia jest również ogromny wpływ mediów społecznościowych, który zaburza u dziecka obraz własnego ciała.
Główne przyczyny zaburzeń odżywiania u najmłodszych mogą mieć źródła w:
- Niezaspokojonym głodzie emocjonalnym
Zaburzenia odżywiania mogą być dla dzieci sposobem na radzenie sobie z trudnymi emocjami, takimi jak stres, lęk, smutek czy wściekłość. Dla niektórych dzieci jedzenie lub jego kontrola staje się mechanizmem, który pomaga im znaleźć ukojenie w trudnych chwilach. Należy podkreślić, że zaburzenia odżywiania mogą być również związane z depresją oraz przeżyciem trudnych, traumatycznych dla dziecka doświadczeń, dlatego często niezbędna jest konsultacja z psychologiem, który specjalizuje się w psychodietetyce bądź psychoterapeutą.
- Destrukcyjnym wpływie mediów społecznościowych
Twoje dziecko nieustannie przegląda TikToka? A może… porównuje się do koleżanek bądź kolegów? Media społecznościowe i rówieśnicy mogą tworzyć nierealistyczne wzorce ciała. Dla dzieci i młodzieży, które nie potrafią spełnić tych standardów, może to prowadzić do prób drastycznej zmiany swojego wyglądu poprzez restrykcyjne diety, głodzenie się bądź nadmierne i intensywne ćwiczenia.
- Niskiego poczucia wartości u dziecka
Dzieci, które mają niską samoocenę mogą próbować zyskać kontrolę nad swoim życiem poprzez… kontrolowanie ilości spożywanego pokarmu. Może to być również forma zwrócenia na siebie uwagi bądź próba przywrócenia pewności siebie.
- Genetyki
Genetyczne predyspozycje również mogą odgrywać pewną rolę w kształtowaniu ryzyka rozwoju zaburzeń odżywiania, choć są one tylko jednym z wielu czynników wpływających na ten problem. Jeśli w rodzinie występują przypadki zaburzeń odżywiania, ryzyko rozwoju tych problemów u dzieci również wzrasta. Niezwykle ważne jest od najmłodszych lat budowanie u dziecka zdrowych relacji z jedzeniem i promowanie dobrych wzorców.
Jak pomóc swojemu dziecku?
Zaburzenia odżywiania to poważne problemy zdrowotne, które bardzo często zaczynają się już w dzieciństwie. Twoje wsparcie, zrozumienie i wsłuchanie się w potrzeby dziecka może być pierwszym krokiem ku poprawie sytuacji.
Niestety rozmowa z dzieckiem, które wykazuje zaburzenia odżywiania może być dla rodzica bardzo często trudnym zadaniem. Należy słuchać dziecka z empatią i zrozumieniem oraz pozwolić mu wyrazić swoje myśli, uczucia i obawy. Absolutnie nie należy dziecka osądzać, oskarżać i budować w nim poczucie winy. W początkowym etapie rozmowy z dzieckiem warto skoncentrować się przede wszystkim na słuchaniu. Należy unikać dawania dobrych rad lub rozwiązań. Dziecko może na tym etapie potrzebuje przede wszystkim Twoje wsparcia, zrozumienia i komfortowej przestrzeni do wyrażenia swoich emocji, ale też wsparcia psychologa lub psychoterapeuty.
Wsparcie specjalisty
Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy specjalisty, rozważ skonsultowanie się z terapeutą, który zajmuje się problemami zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży. Psychoterapia poznawczo-behawioralna może być cennym narzędziem w procesie poprawy zdrowia psychicznego Twojego dziecka. Nie bój się sięgnąć po pomoc – wesprzyj swoje dziecko w odpowiednim czasie. Im szybciej zareagujesz na problem, tym lepiej.
Warto podkreślić, że w przypadku występowania zaburzeń odżywiania u dziecka, niezwykle istotne jest, aby opieką zostali objęci również pozostali członkowie rodziny. Dlatego i Ty, drogi rodzicu, pamiętaj o tym, aby skorzystać ze wsparcia ze specjalisty. Im szybciej zareagujesz na problem u swojego dziecka, tym większa szansa na skuteczne leczenie. Wspólna praca z terapeutą oraz zrozumienie i wsparcie ze strony rodziny są kluczowe do powrotu do właściwego odżywiania i utrzymania dobrego stanu zdrowia psychicznego dziecka. Warto podjąć te działania jak najszybciej.
