Jak mieć dobre relacje z nastolatkiem?

Niejednokrotnie, spotykam się w gabinecie z rodzicami, którzy zgłaszają problemy w relacjach ze swoimi nastoletnimi dziećmi. Nie potrafią do nich dotrzeć, dotychczasowe metody zawodzą, a nastolatek coraz bardziej się od nich odsuwa, znikając za drzwiami swojego pokoju. Wtedy rodzice są zdezorientowani, bezradni i zastanawiają się, co się stało i co zrobić, żeby przywrócić dawną więź. 

Jak każdy problem, również i ten, nie ma jednego podłoża, a co za tym idzie i rozwiązania, więc ciężko znaleźć prostą metodę, która zagwarantuje sukces. Niemniej jednak, jest coś, co każdy może zrobić, by spróbować zbudować dobre, bezpieczne i pełne zaufania stosunki ze swoimi dorastającymi dziećmi. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w dobrych relacjach.

Nastolatek potrzebuje znać zasady i granice, którymi się kierujecie w stosunku do niego

Pomiędzy burzą hormonów i zmian, jakie dokonują się w jego ciele i sposobie myślenia, jasne zasady i reguły panujące w domu są jak zapewnienie bezpieczeństwa. Kreują one przestrzeń, w której nastolatek wie dokładnie, na co może liczyć i na ile może sobie pozwolić.Jest to dla niego niekiedy jedyny wyznacznik stałości i poczucia bezpieczeństwa w odniesieniu do całego chaosu, jaki się dzieje w nim samym. Pamiętaj jednak, że zasady powinny być ustalane wspólnie. Jest to dobry moment na rozmowy o swoich potrzebach, wątpliwościach i czas na szukanie kompromisów, które będą optymalne dla wszystkich. Dzięki temu pokazujemy, że nastolatek jest traktowany w domu, jak ktoś równy nam, ktoś, kto może mieć swoje zdanie. Daje to poczucie sprawstwa, doceniania podnosi poczucie własnej wartości.

Komplement

Czasami drobny komplement może wpłynąć znacząco na samopoczucie naszego dziecka. Pamiętajmy, że okres dorastania jest pełen zmian, które mogą być ciężkie do zaakceptowania dla młodego człowieka. Jest to czas, w którym pojawiają się największe kompleksy, a poczucie wartości przechodzi kryzys i kształtuje się na nowo. Dlatego nasze słowa są tu niezwykle ważne i powinny być autentyczne. Szukajmy więc rzeczy, które będą w zgodzie z nami np. „Widzę jak bardzo się postarałeś”, „Świetnie dobrałeś dzisiejszy strój”, „Doceniam to, że…” itp.

Czas

Poświęć mu czas, bo pomimo, że nie jest już małym dzieckiem to nie znaczy, że Cię nie potrzebuje. Poszukajcie wspólnych zainteresowań, tematów do rozmów, sposobu na spędzenie wolnego czasu. Niekiedy wystarczy tylko obecność rodzica. To, że jesteście obok i dzięki temu będą czuć się bezpiecznie. W takiej sytuacji nawet wspólny wieczór filmowy stworzy dobrą okazje do tego, by po prostu być razem.

Emocje

Starajmy się zrozumieć, co czuje młody człowieka, w którym zachodzą zmiany. Tłumaczmy mu, z czego to wynika i dlaczego tak się dzieje. Nie bierzmy wszystkiego do siebie, bo niekontrolowane wybuchy emocji, które nie zawsze są adekwatne do sytuacji są normalne w tym okresie i większości mogą być zabarwione huśtawką hormonalną. Nazywajmy to, co widzimy i podpowiedzmy, co mogą zrobić np. „Widzę, że dzisiaj masz trudny dzień, może masz ochotę na spacer lub wspólne obejrzenie filmu?”. Nie bagatelizuj problemów dziecka, dla niego mogą mieć one zupełnie inny wydźwięk niż dla Was. Postarajcie się je wysłuchać, zrozumieć i pokazać, że dla Was też są one ważne.

Daj przykład i zwracaj uwagę na komunikaty z jego strony

Jeżeli na przykład jesteś zmęczony, zły czy smutny, powiedz o tym, zakomunikuj swoje potrzeby w tym konkretnym momencie. Ponieważ jest duże prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko zrobi dokładnie to samo i już będziesz wiedział, co się u niego dzieje. Gdy nastolatek chce z Tobą porozmawiać nie bagatelizuj tego, nawet, gdy nie masz siły w tym czasie, powiedz o tym i zapytaj, czy możecie to przełożyć w czasie, na następny dzień czy za kilka chwil. Tylko pamiętaj, co powiedziałeś, bo on zapewne będzie czekać na twój ruch i gdy go nie wykonasz, będzie zawiedziony i może poczuć się oszukany.

Przestrzeń

Daj mu tyle czasu ile potrzebuje. Niekiedy nie warto na siłę wypytywać, co się stało i jak możemy pomóc. Dajmy przestrzeń i bezpieczeństwo, gwarancje, że jesteśmy, że można na nas liczyć, a nastąpi moment, w którym to nastolatek sam przyjdzie do nas i poprosi o wsparcie. Równie ważne jest zaakceptowanie tego, że ma on prawo do swojej intymności. Może chcieć porozmawiać z kimś innym, nie zawsze musi mieć ochotę o wszystkim Ci powiedzieć, dokładnie tak samo jak Ty jemu. Jesteście osobnymi jednostkami i każde z Was musi mieć swoją nienaruszalną przestrzeń.

Gdy zadajesz pytanie, respektuj odpowiedź

Kiedy dajesz dziecku wybór, zaakceptuj to, jaką podejmie decyzję. Nie próbuj jej zmienić na siłę. Możesz pokazać i zaproponować inne rozwiązania, dać swoje argumenty, ale nie wpływaj na jego decyzję, bo pamiętaj, że sam mu ten wybór dałeś, więc bądź konsekwentny. W przeciwnym razie napotkasz się z buntem lub tym, że nastolatek zbagatelizuje odpowiedź, bo po co się wypowiadać, skoro decyzja i tak już została za niego podjęta?

Szukajcie wspólnie rozwiązań, a nie podawajcie ich na tacy

Człowiek tylko przez doświadczanie uczy się konsekwencji swoich wyborów. Jeżeli to będzie wasze rozwiązanie to również, ze skutkiem tej decyzji nastolatek się nie utożsami. Zadaniem rodziców jest wyposażanie dziecka w odpowiednie narzędzia do rozwiązywania problemów, a nie w gotowe rozwiązania, które uczą bezradności. Rodzic nie będzie przez całe życie przy dziecku, dlatego warto, żeby umiał sobie poradzić z różnymi sytuacjami sam.

Wizyta u specjalisty to nie wstyd

Porozmawiaj z psychologiem lub zaproponuj takie spotkanie swojemu dziecku. Kiedy powyższe sposoby nie pomagają lub nie są wystarczające, takie spotkanie ze specjalistą będzie dobrym rozwiązaniem. Ponieważ tak, jak już wspomniałam przyczyny mogą być różne i nie zawsze, akurat te rady, będą dopasowane do waszych potrzeb. Psycholog chętnie pomoże poszukać adekwatnego rozwiązania. Spróbuj pokazać nastolatkowi, że takie spotkanie nie jest niczym nadzwyczajnym, że nie musi się wstydzić. W momencie, kiedy widzisz, że przyda mu się taka wizyta, ale on definitywnie odmawia, nie naciskaj! W ten sposób możesz go tylko zniechęcić i zrazić do spotkania. Lepiej w takiej sytuacji iść na spotkanie samemu i powiedzieć o tym dziecku. W ten sposób pokażesz, że taka wizyta to nic złego, że proszenie o pomoc to nic złego. Zapewne na takiej wizycie specjalista doradzi, co zrobić i jak działać, żeby pomóc w tej konkretnej sytuacji. Jeżeli jednak dziecko, wyrazi chęć uczestnictwa w spotkaniu, daj mu wybór. Niech wybierze i przeczyta, jaki terapeuta będzie dla niego najlepszy i który mu pasuje. Pamiętaj, że nie zawsze wiesz jaki dokładnie problem ma twoje dziecko i kto będzie dla niego najlepszy lub przed kim najłatwiej będzie mu się otworzyć.