Depresja i narcyzm to dwa terminy, które być może na pierwszy rzut oka wydają się zupełnie sprzeczne. Jednak nic bardziej mylnego. Rzeczywistość może być bowiem znacznie bardziej złożona niż to, co jest widoczne na samej powierzchni i pierwszy rzut oka.
Osoby z zaburzeniami narcystycznymi często doświadczają unikalnych wyzwań emocjonalnych, które mogą wpływać na ich ogólny stan psychiczny. Sam narcyzm może stanowić mechanizm obronny, pozwalający na ukrycie własnej wrażliwości i niskiego poczucia własnej wartości, które leży u podstaw wielu narcystycznych zachowań.
Czym jest depresja narcystyczna?
Czym zatem jest depresja narcystyczna i dlaczego rozpoznanie tego rodzaju zaburzenia może stanowić wyzwanie i często bywa trudniejsze od zdiagnozowania klasycznej depresji? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule!
Mieszanka wybuchowa
Depresja narcystyczna to stan, w którym objawy depresji współistnieją z narcystycznymi cechami osobowości. To skomplikowane zaburzenie, które wymaga dużej uwagi i wsparcia psychologicznego. Osoby cierpiące na depresję narcystyczną doświadczają typowych objawów depresji, (takich jak smutek, beznadzieja i poczucie pustki), ale jednocześnie manifestują swoje nadmierne poczucie własnej wartości i stale dążą do uznania wśród otoczenia.
To właśnie to specyficzne połączenie powoduje, że zachowania osób dotkniętych depresją narcystyczną mogą być nietypowe, a ich trudności w relacjach z innymi ludźmi stają się jeszcze bardziej złożone i trudne do zrozumienia przez otoczenie.
„To ja, narcyz się nazywam”
Osoby dotknięte narcystycznym zaburzeniem osobowości są nieelastyczne i mają duże trudności z funkcjonowaniem w grupie. Zaburzenia osobowości możemy zdefiniować najprościej jako trwałe wzorce niefunkcjonalnego postępowania.
Narcystyczne zaburzenia osobowości charakteryzuje się najczęściej nadmiernym egoizmem, stałą potrzebą podziwu i brakiem empatii w stosunku do innych osób. Warto w tym miejscu od razu zaznaczyć, że nie wszystkie cechy narcystyczne muszą być obecne w takim samym stopniu u każdej osoby dotknięte tym zaburzeniem. Jakie jednak cechy najczęściej występują u osób dotkniętych narcystycznym zaburzeniem osobowości?
- Stała potrzeba uznania
Osoby z osobowością narcystyczną potrzebują uznania i nieustannych pochwał od innych ludzi po to, aby podtrzymać swoje poczucie własnej wartości. Brak pochwał może prowadzić do zranienia i uczucia frustracji.
- Brak umiejętności empatyzowania z innymi
Narcyzi bardzo często nie potrafią empatyzować z innymi ludźmi. Poprzez brak empatii bardzo trudno jest im zrozumieć uczucia innych osób, ponieważ osoby z tym zaburzeniem skupiają się przede wszystkim na sobie.
- Skłonność do manipulowania innymi ludźmi
Należy pamiętać, że potrzeba uznania jest u narcyzów zawsze na pierwszym miejscu i często przybiera bezwzględną postać. To powoduje, że osoby z tym zaburzeniem mogą wykorzystywać i manipulować osobami ze swojego otoczenia.
- Poczucie bycia lepszym od innych
Jednym z podstawowych objawów narcystycznej osobowości jest głęboka wiara w to, że jest się ponad innymi ludźmi. Osoby narcystyczne wykazują bowiem głębokie przekonanie o swojej wyjątkowości i wartości. Często uważają się lepsi od innych ludzi i co za tym idzie – oczekują, że inni będą ich wyłącznie podziwiać i uznawać. Zderzenie się z rzeczywistością bywa dla osób z narcystycznymi zaburzeniami osobowości bardzo bolesne.
Wielkie ego i… słabości narcyzów
Pozory mogą być bardzo mylące. Pomimo tego, że pomimo tego, że osoba z narcystycznym zaburzeniem osobowości może wydawać się być bardzo pewna siebie i dominująca, mierzy się ona z wieloma trudnościami, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne i poprawne stosunki z otoczeniem.
Najczęstsze trudności, które dotykają osoby z narcystycznymi zaburzeniami osobowości:
- brak umiejętności w utrzymywaniu zdrowych relacji interpersonalnych;
- duże konflikty i napięcia w relacjach z bliskimi;
- częste uczucie zranienia i frustracji;
- duże problemy z utrzymywaniem długotrwałych i bliskich relacji;
- trudności z rozwojem osobistym ze względu na przekonanie o swojej nieomylności;
- ogromne problemy z akceptacją własnych porażek;
Osoby z narcystycznymi zaburzeniami osobowości są bardzo podatne na krytykę, a brak pochwał ze strony otoczenia może powodować u takich osób głęboką frustrację i poczucie zranienia. Dodatkowo narcyzi są często przekonani o własnej nieomylności i wyjątkowości, a to z kolei powstrzymuje ich przed rozwojem osobistymi. Należy również dodać, że osoby te, bardzo ciężko znoszą jakiekolwiek porażki. Czy tak naprawdę narcyz „kocha” samego siebie?
Obalamy mit narcyza
Wiele osób w powszechnym rozumieniu uważa, że osoby narcystyczne są w sobie „zakochane”. Tymczasem samo zaburzenie narcystyczne najcześciej nie ma nic wspólnego z jakąkolwiek miłością i to zarówno w stosunku do otoczenia, jak i samego siebie.
Narcystyczne zaburzenie osobowości możemy rozpatrywać w kategorii mechanizmu obronnego, które chroni przed odrzuceniem. Narcyzm to często rodzaj maski, która powstała w wyniku deficytu akceptacji i miłości we wczesnym dzieciństwie. Jednak przyczyn narcystycznych zaburzeń osobowości jest wiele, a ich źródła mogą być zdecydowanie bardziej złożone (od przyczyn genetycznych, po środowiskowe). Każdy przypadek należy traktować indywidualnie, a w najlepszym przypadku zgłosić się o pomoc do specjalisty.
Depresja u narcyza to stałe poczucie pustki
A co jeśli… powierzchownie niepozorna „narcystyczna miłość” przeradza się w ogromny ból, smutek i niewyobrażalne cierpienie? Na wstępie należy zaznaczyć, że depresja narcystyczna jest stanem, który wymaga szczególnej uwagi i wsparcia doświadczonego terapeuty.
Uznaje się, że uczucie chronicznego smutku i beznadziei jest pierwszym z objawów zaburzenia. Niestety jest ono zazwyczaj w pełni niezrozumiałe i trudne do dostrzeżenia przez najbliższe otoczenie. Otóż osoba doświadczająca depresji narcystycznej niezmiennie próbuje budować wśród otoczenia złudne poczucie wysokiej wartości i to pomimo swojego aktualnego, złego stanu psychicznego. Najbliżsi mogą zatem nawet nie zauważyć, że z osobą z narcystycznym zaburzeniem osobowości dzieje się coś złego.
Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka do tego, aby zgłosić się do specjalisty?
Wiesz już, że depresję narcystyczną dość trudno rozpoznać. Niestety osoby cierpiące na to zaburzenie, nawet jeśli zostaną otoczone uwagą i dużym wsparciem ze strony najbliższych, mogą odczuwać ciągłe i pogłębiające się poczucie pustki i beznadziei. Niestety do tego dochodzą również skomplikowane i trudne relacje z bliskimi, które spowodowane są egoizmem i brakiem empatii ze strony osoby z zaburzeniem narcystycznym. Osoby z najbliższego otoczenia mogą być mocno zdezorientowane i wręcz niezdolne do udzielenia jakiejkolwiek formy wsparcia.
Jeśli odczuwasz stałe i silne poczucie pustki oraz pogłębiające się konflikty wewnętrzne, to najwyższa pora zdecydować się na konsultację u doświadczonego terapeuty. Niezwykle ważne jest znalezienie specjalisty, który w pełni wzbudzi Twoje zaufanie i pomoże poprawić zdolności do budowania zdrowych relacji zarówno z samym sobą, jak i Twoim otoczeniem. Warto w tym miejscu podkreślić, że depresja narcystyczna wymaga spersonalizowanego i szczególnego podejścia w terapii. Należy zatem zgłosić się do specjalisty psychoterapeuty, który ma doświadczenie w pracy z osobami z zaburzeniami narcystycznymi.
