Jaki związek mają emocje z jedzeniem?
Jedzenie to nie tylko sposób na zaspokojenie fizycznych potrzeb organizmu, ale często także sposób na zmianę samopoczucia. Często sięgamy po nie, nie z powodu głodu fizycznego, ale by złagodzić napięcie emocjonalne, stres, smutek czy nudę. Proces ten nazywamy emocjonalnym jedzeniem.
Emocjonalne jedzenie może być sposobem na radzenie sobie z trudnymi emocjami. W wielu przypadkach jedzenie staje się formą mechanizmu obronnego, mającego na celu stłumienie nieprzyjemnych uczuć. Warto zaznaczyć, że pozytywne emocje również mogą mieć znaczenie. W kontekście radości, celebracji i spotkań towarzyskich, spożywanie posiłków staje się istotnym elementem budowania więzi społecznych i symbolem świętowania.
To co może sugerować pojawienie się jedzenia emocjonalnego to:
- sięganie po jedzenie, mimo braku fizycznego głodu;
- wybieranie żywności przetworzonej, bogatej w cukry i tłuszcze, która chwilowo poprawia nastrój;
- utrata kontroli nad jedzeniem – poczucie, że nie można przestać jeść;
- poczucie winy i wstydu po zjedzeniu niezdrowych produktów.
Dlaczego jedzenie emocjonalne jest niebezpieczne?
Choć jedzenie emocjonalne dostarcza chwilowego ukojenia, w dłuższej perspektywie może prowadzić do problemów zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Spożywanie nadmiernych ilości wysoko przetworzonych produktów, które często wybieramy w chwilach stresu, może prowadzić do nadwagi, otyłości, a także do pogorszenia samopoczucia.
Jedzenie emocjonalne często tworzy błędne koło. Po zjedzeniu niezdrowych produktów pojawia się poczucie winy i wstydu, co tylko pogarsza nasz nastrój i sprawia, że jeszcze trudniej jest przestać. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do poważnych zaburzeń odżywiania i problemów zdrowotnych. Złożoność tych problemów, które zawierają w sobie zarówno aspekty psychologiczne jak i dietetyczne doprowadziła do powstania dziedziny nauki jaką jest psychodietetyka.
Czym jest psychodietetyka?
Psychodietetyka stanowi wyjątkowe połączenie wiedzy o diecie i emocjach, które ma na celu lepsze zrozumienie zachowań żywieniowych człowieka. Koncentruje się nie tylko na tym, co jemy, ale przede wszystkim dlaczego i jak jemy. Kluczowe jest tu zrozumienie emocjonalnych i psychicznych mechanizmów, które kierują wyborem jedzenia, jego ilością oraz momentem, w którym sięgamy po posiłek.
Psycholog zajmujący się psychodietetyką skupia się na pomocy w zbudowaniu zdrowej relacji z jedzeniem oraz wsparciu w procesie trwałej zmiany nawyków żywieniowych. Zrozumienie własnych emocji oraz ich wpływu na zachowania żywieniowe jest kluczowe do wprowadzenia trwałych zmian w diecie. W psychodietetyce, analiza emocjonalnych mechanizmów jedzenia to pierwszy krok do zmiany.
Psychodietetyka oferuje kompleksową pomoc poprzez:
- analizę psychologicznych mechanizmów jedzenia;
- zrozumienie związków między emocjami a nawykami żywieniowymi;
- pracę nad nawykami i motywacją do zmiany;
- zmianę niesprzyjających przekonań i zachowań;
- wsparcie w radzeniu sobie ze stresem i emocjami, które wpływają na dietę.
Jedzenie emocjonalne to problem, z którym boryka się wiele osób. Współpraca z psychodietetykiem może pomóc zidentyfikować emocje stojące za tym zachowaniem oraz wypracować zdrowsze nawyki radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Kluczem do sukcesu jest świadoma praca nad emocjami oraz budowanie zdrowej relacji z jedzeniem, co może prowadzić do poprawy samopoczucia i jakości życia. Jeśli czujesz, że jedzenie stało się dla Ciebie sposobem na ucieczkę od emocji zgłoś się po profesjonalną pomoc do specjalisty – wspólnie możemy znaleźć drogę do równowagi i zdrowia.
Czepczor-Bernat, K., Brytek-Matera A. (2020). Psychologiczne aspekty nadwagi i otyłości. Warszawa: Wydawnictwo Difin, s. 11-44.
Fairburn, C.G. (2013). Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Stetkiewicz-Lewandowicz, A., Wychowałek, S., Sobów, T. (2017). Emocjonalne aspekty zachowań żywieniowych. Zakład Psychologii Lekarskiej, s. 153-158.
